Political Analysis on Khmer Youths, the Catalyst for Change

Op-ed: www.sophanseng.info
Watching a video clip reported by Radio Free Asia (RFA) stunt me a lot on the new phenomena of Khmer youth participation with the politics. While his lecture ended and opened floor for questions from the student audience, there are questions aiming to attack the lecturer in the meantime the questions were not focused on the topic as well as the persons who asked the questions and gave the comments were not on the platform of classroom setting but emotionally displayed on political involvement. Hence, a Buddhist monks stood up to clarify the skeptics that are attacking on the report of Prof. Dr. Surya Subedi. Dr.Subedi has been appointed as the Special Rapporteur by the United Nations for Cambodia. Watch this below video clip by RFA

My concerns are following: 1. Reading the report of Prof. Dr. Surya Subedi in both English and Khmer version, the report is really balancing and constructive. The report summarized that Economics Land Concession (ELCs) and other land developments are impacted by poor management and non-transparency of the government. As the result, there are numerous displacements, evictions, community deprivation and devastation of the forests. Those forests are the key sources for community livelihood, environment and national revenue; but those foreign investments have focused on selling timbers more than rubber and plundered the trees without obstruction. Watch below video clip on the interviewing of Prof. Dr. Surya Subedi about his visit to Cambodia and the recommendation he made for Cambodian government.
According to the comment accused the report of Dr. Surya Subedi as bias and discouraged foreign investment in Cambodia. Of course, this belief is absolutely wrong. Whenever, the human rights situation is improved, the trust will be built for those honest and effective investors or foreign direct investors (FDIs) to Cambodia. Whenever, our rule of laws and regulations are strong, it surely builds trust for all dedicated and good-willed FDIs. Cambodia at the moment, I can say, has been worse as her government has continually dismissed and ignored the recommendation of the UN's envoy. If the government has learnt to admit the fault and adjust its policy accordingly, the leaders will be admired and the FDIs will be flooded into this land. The land, trees and natural mineral will be properly managed. The people will experience justice. The whole society will be getting genuine progress. That why I have criticized those students as unprofessional, immature and lacking proper research into the topic. However, I appreciate them all. Negative or positive, they have become a flame igniting inside the Cambodian soil. All Cambodian youths will pay more attention into those causes and effects. 2. By this small cohort of rallying against the report, more Khmer youths have stood up to exercise their power and prowess. As I read the comments and watching video clips on facebook, google groups and youtube; I am really optimistic on Khmer Youth movement to lead change for Cambodia. Cambodian Youth have been labeled as very young, having little knowledge, immature, having little power and incompetent. But the upcoming election on July 28, 2013 and while we are waiting another two months arrival; more and more youths are standing up from their bed, from their game board as well as from their silent space to voice out concern, worries and sensitivity. Youths are the agent of change. Youths are the catalyst for change. Youths are the unstoppable force for change in this country. Below are the responding back to a group of students who protested against Prof. Dr. Surya Subedi and his report on the human rights situation in Cambodia.
>
Below is the responding of Chea Chheng, a youth who involved in the protest.
Let applaud for Cambodian youths!!

សេចក្តីអំពាវនាវរៃអង្គាសថវិការជួយព្យាបាលជំងឺនិងជួយសង្គ្រោះអាយុជីវិត

អង្គខ្ញុំព្រះករុណាអាត្មាភាពព្រះភិក្ខុ លួន សុវ៉ាតសូមអំពាវនាវដល់ញាតិញោមបងប្អូនជនរួមជ­ាតិសាសនាដែលនៅក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស សូមចូលរួមបរិចាគថវិការជួយព្យាបាលជម្ងឺនិងស­ង្គ្រោះអាយុជីវិតលោក វ៉ន ពៅ ទៅតាមលទ្ធភាពនិងសទ្ធាជ្រះថ្លារៀងៗខ្លួនកុំ­បីអាក់ខានឡើយ ។ លោក វ៉ន ពៅ គឺជាសកម្មជនអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដ៏សកម្ម­បំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គាត់ជាអ្នកស្រលាញ់សន្តិភាព សិទ្ធិសេរីភាព និងយុត្តិធម៌ គាត់តែងតែចូលរួមគ្រប់សកម្មភាពក្នុងការជួយអ­្នករងគ្រោះ ដូចជា អ្នករត់ម៉ូតូឌុប រ៉ូម៉កកង់បី អាជីវករតូចតាច សហគមន៍ដែលរងការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំពីលំនៅដ្ឋ­ាន កម្មករកម្មការិនី សហគមន៍ព្រៃឈើ ជាដើម ។ គាត់ធ្វើការដោយស្ម័គ្រចិត្តស្មោះត្រង់ចំពោ­ះជាតិ ដោយការព្យាយាមតស៊ូអំណត់អត់ធន់ក្នុងការតស៊ូ­មតិដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គមដោយឆ្លងកាត់នៅឧបសគ­្គនិងទុក្ខលំបាកគ្រប់បែបយ៉ាងតែគាត់មិនដែលត­្អូញត្អែទេឲតែប្រជាពលរដ្ឋបានសុខបានយុត្តិធ­ម៌ ។ លោក វ៉ន ពៅ មានដើមកំណើតនៅខេត្តកំពង់ចាមគាត់កំព្រាឪពុក­ម្តាយតាំងពីអាយុ៨ឆ្នាំមកម្ល៉េះរហូតមកដល់ពេ­លនេះគាត់មានអាយុ៣៣៩ឆ្នាំហើយ ។ គាត់គឺជាប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យនិងសេដ្ឋ­កិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធកម្ពុជា។

សេចក្តីអំនាវនាវរៃអង្គាសថវិការជួយព្យាបាលនិងសង្គ្រោះអាយុជីវិតលោក វ៉ន ពៅ

សេចក្តីអំនាវនាវរៃអង្គាសថវិការជួយព្យាបាលនិងសង្គ្រោះអាយុជីវិតលោក វ៉ន ពៅ 

នៅថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ទី14ខែឧសភាឆ្នាំ2013នេះ លោក វ៉ន ពៅ មានបញ្ហាសុខភាពឈឺយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវបានមិត្តភ័ក្តិនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមាន លោក អំ សំអាត មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់របសអង្គការលីកាដូអមដំណើរផងដែរបានដឹកបញ្ជូនទៅព្យាបាលនៅប្រទេសថៃ ។ 
ក្រោយពីក្រុមគ្រូពេទ្យថៃដ៏ធំជាងគេបំផុតនៅប្រទេសនេះពិនិត្យមើលទៅឃើញថាគាត់មានដុំសាច់មហារីកមួយផ្នែកទំហំប្រហែលជាង1សង់ទីម៉ែត្រនៅក្នុងខ្លួន ក្រុមគ្រូពេទ្យបាននិយាយថានៅអាចព្យាបាលជាសះស្បើយបានប៉ុន្តែត្រូវការចំណាយលុយ11000$ដើម្បីវះកាត់និងព្យាបាល ។ 
លោក វ៉ន ពៅ មិនមានលទ្ធភាពរកប្រាក់មួយមុឺនមួយពាន់ដុល្លានេះទេ ព្រោះគាត់ជាកូនកំព្រាក្រីក្រតាំងពីតូចអាយុ8ឆ្នាំឥឡូវគាត់មានវ័យជាង30ឆ្នាំហើយ ហើយបច្ចុប្បន្ននេះគាត់គឺជាប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្រៅប្រព័ន្ធហៅកាត់ថាIDEAR ដែលធ្វើការជួយអ្នករត់ម៉ូតូឌុប រ៉ូម៉កកង់បី និងអាជីវករអ្នកលក់ដូរតាមចិញ្ចើមផ្លូវអ្នកលក់ដូរកំបុិកកំប៉ុកឲមានសិទ្ធសេរីភាពបានប្រកបអាជីកម្មដូចគេឯងដែរ ។ លោក វ៉ន ពៅ គឺជាមនុស្សយ៉ាងសកម្មបំផុតដែលក្លាហាន អង់អាច ស្លូតបូត ស្មោះត្រង់ ធ្វើការបំរើសង្គមជាតិដោយមិនគិតពីទុក្ខលំបាកផ្ទាល់ខ្លួននិងឧបសគ្គសព្វគ្រប់បែបយ៉ាងទាំងអស់ ក្នុងការតស៊ូមតិចូលរួមទាមសិទ្ធិសេរីភាពនិងយុត្តិធម៌ជូនកម្មករ អាជីវករ អ្នករត់ម៉តូឌុប សហគមន៍ដីធ្លី ព្រៃឈើ ជាដើមក្នុងការការពារសិទ្ធិមនុស្សសិទ្ធិលំនៅដ្ឋានដីធ្លីនិងសម្បត្តិធនធានធម្មជាតិផ្សេងៗនៅកម្ពុជា ។ 

គាត់ក្រីក្រមិនមានផ្ទះដីធ្លីអីទេគាត់ស្នាក់នៅក្នុងការិយាល័យធ្វើការរបស់សមាគមន៍IDEARជាអចិន្ត្រៃ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ ទើបអង្គខ្ញុំព្រះករុណាអាត្មាភាព លួន សុវ៉ាត មានទឹកចិត្តអាណិតស្រលាញ់គោរពរាប់អានគាត់ខ្លាំងណាស់ ។ 
អាស្រ័យហេតុដូចបានប្រគេននិងជំរាបនិងជូនដំណឹងដូចខាងលើនេះ ខ្ញុំព្រះករុណាអាត្មាភាព លួន សុវ៉ាត សូមធ្វើសេចក្តីអំពាវនាវដល់ព្រះសង្ឃគ្រប់ព្រះអង្គ បងប្អូនជនរួមជាតិខ្មែរទាំងក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស សូមព្រះមេត្តានិងមេត្តាចូលរួមសទ្ធាជ្រះថ្លាសាមគ្គីជួយគ្នាខ្មែរជួយខ្មែរ ខ្មែរសង្គ្រោះខ្មែរគឺជួយសង្គ្រោះមនុស្សធ្វើបុណ្យកសាងព្យាបាលមនុស្សគឺជួយព្យាបាលជម្ងឺ លោក វ៉ន ពៅ ឲរស់រានមានជិវិតបន្តដើម្បីជួយកសាងជាតិយើងបន្តទៀតគឺបានបុណ្យជាងកសាងព្រះវិហារ100ខ្នងទៅទៀត ។ 
សូមទំនាក់ទំនងផ្តល់ថវិការតាមរយះអាត្មាភាព លួន សុវ៉ាត Tel 012 83 83 22 តាមរយះ Skype : sovathloun Facebook : Sovath Loun Email sovath.loun@gmail.com ឬទំនាក់ទំងទៅអង្គការណាមួយនៅក្នុងស្រុកដូចជា IDEAR លីកាដូ មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា មជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សំរាប់សហគមន៍ អាដហុក ជាដើម ។ សូមអរគុណទុកជាមុន អាយុ វណ្ណះ សុខៈ និង បញ្ញា គ្រប់យ៉ាងកើតមានដល់លោកអ្នកគ្រប់ពេលគ្រប់វេលា ។

លោក ហ៊ុន សែន ព្រមាន​ឈប់​ធ្វើ​បុណ្យ​បើ​សិន​ចាញ់​ឆ្នោត

លោក ហ៊ុន សែន ព្រមាន​ឈប់​ធ្វើ​បុណ្យ​បើ​សិន​ចាញ់​ឆ្នោត
ដោយ តាំង សារ៉ាដា 2013-03-06

ពាក្យ​គំរាម​ឈប់​ធ្វើ​បុណ្យ​ទាន​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ពេល​ដែល​លោក​ចុះ​បើក​ការដ្ឋាន​សាងសង់ និង​ពង្រីក​កំណាត់​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ ៦ ពី​ខេត្ត​កំពង់ចាម ដល់​ខេត្ត​សៀមរាប កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៥ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០១៣។ 

លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មាន​ប្រសាសន៍​ក្នុង​ឱកាស​នោះ​ថា ប្រសិន​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា របស់​លោក​ចាញ់​ឆ្នោត នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​កក្កដា ខាង​មុខ លោក​នឹង​ឈប់​ធ្វើ​បុណ្យទាន​តាម​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ទៀត​ហើយ។ លោក​បន្ត​ថា រាល់​គម្រោង​បុណ្យ​ទាំង​អស់​នឹង​ត្រូវ​ដក​ចោល ហើយ​សូម្បី​ម៉ាស៊ីន​បូម​ទឹក​ក៏​ដក​ចេញ​ទុក​ឲ្យ​ស្រូវ​ប្រាំង​ក្រៀម​ស្វិត​ទាំង​អស់ ប្រសិន​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​របស់​លោក​ចាញ់​ឆ្នោត៖ «ចាញ់​ឆ្នោត​ហើយ​ចាំ​តែ​ធ្វើ​បុណ្យ​កថិន​ឲ្យ​តេជគុណ​តើ! និយាយ​ឲ្យ​វា​ត្រង់ៗ​ជាមួយ​គ្នា។ គ្មាន​អ្នក​ណា​មាន​ទឹក​ចិត្ត​ធ្វើ​កថិន​អី​ទៀត បើ​ចាញ់​ឆ្នោត​ហើយ ធ្វើ​បុណ្យ​ចង់​ងាប់ អា​ពួក​វា​អត់​ធ្វើ​សោះ​បែរ​ជា​ឈ្នះ​ឆ្នោត! អើ! ទៅ​ពឹង​អ្នក​ហ្នឹង​ទៅ​ឲ្យ​ហែ​កថិន​ទៅ​វ៉ី! ឃើញ​ពួក​ហ្នឹង​ហែ​កថិន​ពីអង្កាល់? បាន​សេចក្ដី​ថា គណបក្ស​ប្រជាជន​នឹង​ឈប់​ធ្វើ​បុណ្យ​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣ ហ្នឹង​តែម្ដង ធ្វើ​បុណ្យ​ធ្វើ​អី​ទៀត។ គម្រោង​ទាំង​ឡាយ​នឹង​ដក​ថយ​នៅ​ពេល​ហ្នឹង​ទាំង​អស់ ក្នុង ១​ម៉ឺន​អាច​ថា មាន​មួយ ចុះ​បន្ត ប៉ុន្តែ​ដូច​អា​មួយ​ហ្នឹង ក៏​មិន​នៅ​ដែរ ធ្លាប់​តែ​កំពុង​បូម​ទឹក​ហើយ​ឲ្យ​សាំង​ទៅ​បូម​ទៀត ព្រោះ​អា​ពេល​ហ្នឹង​អាច​មាន​កូន​រដូវ​ប្រាំង​ក្នុង​រដូវ​វស្សា។ ប្រុងប្រៀប​ថា ឲ្យ​តែ​បោះ​ឆ្នោត​រួច ប្រុង​ទៅ​បូម​ទឹក គឺ​ឈប់​បូម​ទឹក​បណ្ដោយ អ៊ីចឹង​ស្រូវ​ស្កក​បណ្ដោយ»។ 

ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត ដែល​ជា​ព្រះសង្ឃ​ដែល​គេ​ស្គាល់​ពី​សកម្មភាព​តវ៉ា​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា មាន​ថេរដីកា​ពី​រដ្ឋ​វ៉ាស៊ីនតោន (Washington) សហរដ្ឋអាមេរិក​ថា ការ​អះអាង​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​យ៉ាង​ជាក់ស្ដែង​ថា ការ​ធ្វើ​បុណ្យ​ទាន ឬ​ការ​កសាង​សមិទ្ធផល​ផ្នែក​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​កន្លង​មក គឺ​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​មិន​ស្មោះត្រង់ និង​ចិត្ត​ជ្រះថ្លា​ក្នុង​នាម​មេដឹកនាំ​នោះ​ឡើយ។ ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត៖ «អ្វី​ដែល​គាត់​ធ្វើ​បុណ្យ​នៅ​ក្នុង​ការ​កសាង​សមិទ្ធផល​ផ្សេងៗ​ហ្នឹង ហាក់​មិន​ស្មោះ​ត្រង់​ចំពោះ​បុណ្យ​ដែល​គេ​ហៅ​ថា បុណ្យ​ជំនួញ ទាន​ជំនួញ​ដើម្បី​បាន​ចំណេញ គឺ​ជា​ទាន​ដែល​មិន​បរិសុទ្ធ មិន​ស្អាត អាច​ហៅ​ថា ជា​កញ្ជះ​ទាន ឬ​ទាសទាន គឺ​យក​ទាន​ជា​ធ្នាក់​យក​បុណ្យ​ជា​ធ្នាក់ ហើយ​យក​អំពើ​ល្អ​របស់​ខ្លួន​ហ្នឹង​ដែល​ប្រកប​ដោយ​ភាព​មិន​បរិសុទ្ធ ភាព​មិន​ស្អាត​ល្អ​បង្កប់​ទៅ​ដោយ​អំពើ​ពុករលួយ បោក​ប្រាស់​ផ្សេងៗ​ហ្នឹង ថា​ខ្លួន​ជា​អ្នក​ធ្វើ​បុណ្យ ថា​ខ្លួន​ជា​អ្នក​ធ្វើ​ល្អ ប៉ុន្តែ​អំពើ​ល្អ​ហ្នឹង​ប្រៀប​បាន​ដូច​ជា​ថ្នាំ​ពិស ថ្នាំ​ពុល»។ 

ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត មាន​ថេរដីកា​បន្ត​ថា មេដឹកនាំ​គ្រប់​រូប​ត្រូវ​ប្រកាន់​នូវ​ទសពិធរាជធម៌ ដែល​ជា​គុណធម៌ និង​សីលធម៌​ទាំង ១០ រួម​មាន ភាព​ស្មោះត្រង់ មិន​លោភលន់ ចេះ​ចែក​រំលែក មិន​ប្រើ​អំពើ​ហិង្សា មិន​បំពាន​ច្បាប់ មិន​បៀតបៀន​អ្នក​ដទៃ ចេះ​អត់ធ្មត់ ត្រូវ​មាន​សីលធម៌​ក្នុង​ខ្លួន ត្រូវ​ចេះ​សម្មា​ទាន​សីល​រក​ផ្លូវ​ល្អ និង​ត្រូវ​ប្រកាន់​នូវ​ចរិត​សុភាព​រាបសា៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

Two monks were arrested while gave blessing for the factory workers

ក្រុម​កម្មករ និង​ពលរដ្ឋ​ជាង ២​ពាន់​នាក់ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២១ មករា ផ្ទុះ​ការ​តវ៉ា​ហែ​ក្បួន​ដើរ​ស្រែក​ជយឃោស​តាម​បណ្ដោយ​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៤ ទាមទារ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​ដោះ​លែង​ព្រះសង្ឃ និង​រក​ដំណោះស្រាយ​ផ្ដល់​អត្ថប្រយោជន៍​ជូន​កម្មករ។ហេតុការណ៍​នោះ​កើត​ឡើង​បន្ទាប់​ពី­​អាជ្ញាធរ​ខណ្ឌ​ពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានី​ភ្នំពេញ នាំ​ព្រះ​កាយ​ព្រះសង្ឃ​ពីរ​ព្រះអង្គ​ទៅ​សាកសួរ ដោយសារ​ព្រះតេជព្រះគុណ​ទាំង​ពីរ​អង្គ​នោះ​សូត្រ​ធម៌​ស្រោច​ទឹក​រំដោះ​គ្រោះ​ឲ្យ​កម្ម­ករ​រោងចក្រ យ៉ាក់ជីង (Yak Jing) ដែល​ធ្វើ​កូដកម្ម​ទាមទារ​អត្ថប្រយោជន៍​ផ្សេងៗ​អស់​រយៈពេល ៣​ថ្ងៃ មក​ហើយ​នោះ។ ក្រុម​កម្មករ​រោងចក្រ យ៉ាក់ជីន ស្ថិត​នៅ​សង្កាត់​កំបូល ខណ្ឌ​ពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានី​ភ្នំពេញ ផ្អាក​ការ​ធ្វើ​កូដកម្ម​នៅ​មុខ​រោងចក្រ ដោយ​ងាក​ទៅ​តវ៉ា​នៅ​មុខ​សាលា​សង្កាត់ និង​បន្ត​ដំណើរ​ថ្មើរ​ជើង​លើក​បដា​ស្រែក​ទាមទារ​តាម​បណ្ដោយ​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៤ វិញ។ ការ​ធ្វើ​បែប​នេះ មក​ពី​នគរបាល​ខណ្ឌ​ពោធិ៍សែនជ័យ នាំ​ព្រះ​កាយ​ព្រះតេជព្រះគុណ​ពីរ​ព្រះអង្គ​ដែល​មក​សូត្រ​ធម៌​លើក​រាសី​ឲ្យ​កម្មករ​ទៅ­​សួរ​នាំ​នៅ​សាលា​ខណ្ឌ​ពោធិ៍សែនជ័យ។